مجازات سقط جنین

حقوق جزای ایران از سقط جنین هم مانند بسیاری از جرایم و موضوعات کیفری تعریفی بدست نداده است شاید جامع‌ترین تعریف حقوقی آن «.... از بین بردن آگاهانه حیات جنین خارج کردن عمدی از رحم به منظوری غیر از توالد یا درآوردن جنین مرده باشد( ١) «... مقررات مربوط به سقط جنین عمدی در موارد ۶۲۲ ۶۲۳ ۶۲۴ قانون مجازات اسلامی( تعزیرات) و ۴۸۷ الی ۴۹۳ آن قانون در بخش دیات و در مواد ۷١۴ ۷١۵ ۷١۶ قانون تعزیرات ضمن مقررات قانون مربوط به جرایم و تخلفات ناشی از رانندگی آمده است.
در این مبحث سعی شده است تا مسایلی که منحصرا به دخالت صاحبان حرفه پزشکی در سقط جنین مربوط می‌شود مورد بحث قرار گیرد و از توضیح در اطراف موضوعات غیر مربوط تا حد امکان پرهیز گردد و مطلب دیگر اینکه تشریح شان و فلسفه مجازات برای سقط جنین و دوام و بقا نسل و نیز تبیین مختصات و چگونگی هر یک از مقاطع بارداری به علما و متخصصین مربوط واگذار می‌شود و تنها به ذکر مسایل حقوقی و قضایی موضوع که بتواند مورد استفاده جامعه محترم پزشکی باشد اکتفا گردد.

یکی از خصایص بزه سقط جنین این است که مجازات آن برحسب اینکه جنین مربوط به کدام یک از دوران تکامل است متفاوت بوده و دارای مراتبی است بطوری که دیه نطفه که در رحم مادر مستقر شده و اولین گام در حصول کمال جنین است ۲۰ دینار( بند یک ماده ۴۸۷) و اسقاط جنینی که روح در آن دمیده شده باشد ممکن است مستلزم قصاص باشد و دیگر اینکه مجازات سقط جنین به اعتبار مرتکب آن تفاوت دارد چنانچه اگر فراهم کننده وسیله سقط جنین یا مباشر آن از صاحبان حرف پزشکی باشد مجازات آن علاوه بر دیه مربوط به همان دوره جنینی دو تا ۵ سال حبس است در صورتی که این مجازات در مورد اشخاص دیگر تا یکسال حبس است.
واقعیت این است که مجازات سقط جنین، از ادوار گذشته تاکنون، در همه جوامع بشری به دلایل یا بهانه‏‌‌های مختلف آشکار و نهان، توسط مادر، والدین، پزشکان و اشخاص فاقد صلاحیت، به صورت جنایی( عمدی )، ضربه‌ای( شبه عمد و خطای محض) و درمانی( قانونی) انجام گرفته است و همیشه وجدان فردی و جمعی در مقابل بسیاری از سقط جنین‏‌ها آزرده خاطر شده، آن را جنایت به بشریت و تجاوز به حق حیات دانسته است و همواره این سوال مطرح بوده که آیا سقط جنین مطلقا ممنوع است یا مطلقا جایز و مشروع در پاسخ به این سوال به ظاهر ساده، افراد و اقشار جامعه، بویژه فقها، حقوق دانان، متخصصان علوم پزشکی، جامعه شناسان و روا نشناسان، با توجه به شرایط حاکم و واقعیت‏‌‌های اجتماعی، و متاثر از فضای حاکم بر عقاید و افکار خویش، و همچنین با عنایت به تعالیم انبیای الهی و کتب آسمانی، عقاید گوناگونی داشته و نظرات مختلفی ارایه داده اند.
تفاوت این دو دیدگاه در اینست که از دیگاه پزشک مبنا براساس سن حاملگی جنین است و از نظرگاه حقوقی قابلیت و یا عدم قابلیت حیات جنین می‌باشد حسب آمار، بیش از هشتاددرصدسقط‏‌ها در ١۲ هفته اول دوران حاملگی رخ می‌دهد و از این پس میزان سقط به سرعت کاهش می‌یابد.

منبع : مقاله بررسی مجازات سقط جنین